ISSN: 0867-6364
Rok wydania: 2000
Jubileuszowy, trzydziesty numer naszego pisma, jak można przeczytać z dedykacji na stronie tytułowej, chcemy poświęcić wielkiemu Łużyczaninowi, Měrćinowi Nowakowi-Njechorńskiemu w setną rocznicę Jego urodzin i dziesiątą rocznicę śmierci.
Rozpoczynamy artykułem, który przypomina dzieje Měrćina Nowaka-Njechorńskiego, jego twórczość artystyczną, pracę dziennikarską i działalność polityczną, a także jego związki z Polakami.
Spojrzeniem w nieco dalszą przeszłość jest następny artykuł, który związków polsko-łużyckich szuka na gruncie onomastyki – zarówno w polskich nazwach miejscowych, wodnych, jak i nazwiskach, dawnych i współczesnych.
Kolejne działy niniejszego numeru mówią o wydarzeniach, wydawałoby się, odległych, a jednak wciąż aktualnych, będących nieustannie tematem ożywionych dyskusji. Ostatnia wojna, czas pogardy człowieka dla człowieka, była czasem, który obnażał zarówno ludzkie słabości, jak i ukazywał wielkość ludzi wiernych swoim zasadom i ideałom. Taką niezłomność charakteru, przypłaconą życiem, zaprezentował ksiądz Alojs Andricki, o którym piszemy w tym numerze.
Publikujemy też teksty mówiące o interesującym, a nieznanym szerzej ,,łużyckim” epizodzie konspiracyjnej walki z okupantem hitlerowskim, działaniach polskich oddziałów zbrojnych na Łużycach w ostatnich, dramatycznych dniach wojny oraz o kulisach polityki emigracyjnych środowisk politycznych i rządów Polski i Czechosłowacji. Wiedząc, jak ostatecznie potoczyły się losy tej części Europy, zawsze warto jednak zastanowić się, jakie i czyje działania do tego doprowadziły, zadać sobie pozornie tylko naiwne pytanie, ,,co by było, gdyby…”.
Podobnie jak poprzednie numery naszego pisma, także i niniejszy zawiera kącik literacki – tym razem, co zrozumiałe, jest w nim opowiadanie Nowaka-Njechorńskiego. Jak zawsze, publikujemy garść łużyckich i łużycko-polskich aktualności, kronikę wydarzeń oraz recenzje. Fakty i wydarzenia, o których piszemy, świadczą o wielkim zaangażowaniu dużej grupy ludzi działających z autentycznej potrzeby serca dla wspólnej sprawy, zatem jubileuszowe ,,spojrzenie w przeszłość” pozwala nam z nadzieją i optymizmem patrzeć w przyszłość Łużyc, łużyckiej kultury i języka.
Zapraszamy do lektury.
- Kinga Kijo, Życie dla sztuki i ojczyzny
Tajemnice odległej przeszłości
- Tomasz Dziemian, Łużyckie ślady w Polsce?
Łużyczanie i Polacy w wojennej zawierusze
- Tomasz Kowalczyk, Życie i męczeństwo księdza Alojsa Andrickiego
- Anna Hejduk, Ludzie w nieludzkich czasach
- Artur Wiśniewski, Czy to Halszka Szołdrska nadała bazie lotniczej AK nazwę ,,Łużyce”?
- Piotr Gaglik, Ślady problemu łużyckiego w ,,polskim Londynie”
- Józef Wójcicki, 2 Armia WP w wyzwoleniu Łużyc (w 55 rocznicę bitwy)
Polacy a Łużyczanie w pierwszych latach pokoju
- Jan Szymański, Moje wspomnienia o Prołużu i jego twórcy
- Piotr Pałys, Zestawienie problematyki łużyckiej na łamach katowickiej ,,Odry” w latach 1945-1949
Kącik literacki
- Měrćin Nowak-Njechorński, Gród w Zuborniczce
Recenzje
- Rafał Leszczyński, Fluctuat nec mergitur
- Mirosław Cygański, Z badań nad przeszłością i teraźniejszością wschodnich regionów Górnych Łużyc
- Aleksandra Topiłko, Jak było naprawdę
- Ewa Siatkowska, Z Dolnych Łużyc
Kronika
- Maciej Białko, Łużyczanie i ich język w oczach polskiego socjologa
- Piotr Zubrzycki, ,,W łużyckiej izbie” – wystawa etnograficzna w Zgorzelcu
- Aleksandra Branicka, Wiosenny kurs języka górnołużyckiego w Warszawie
- Kinga Kijo, W Łużyckim Domu
- Ewa Siatkowska, Panorama polskiej działalności prołużyckiej: 1. Głos ma Wrocław, 2. Zgorzelec coraz bardziej aktywny, 3. Szanse i kłopoty Łużyczan, 4. Żarskie sejmikowanie, 5. Polscy kapłani na Łużycach
Bibliografia
- Anna Praszyńska, Zawartość tomów ,,ZŁ” XX-XXIX
tagi
górnołużyckiNowak-Njechorńskionomastykawojna
