400 stron
ISBN: 978-83-65557-66-3
Rok wydania: 2017
Oprawa: miekka
SPIS TREŚCI
Wstęp
Rozdział I. ZAGADNIENIA TEORETYCZNE
I.1. Stan badań nad polszczyzną pogranicza litewsko-łotewsko-białoruskiego
I.2. Zasięg eksploracji terenowej. Charakterystyka badanych miejscowości
I.2.1. Geograficzny zasięg badań
I.2.2. Liczebność badanych miejscowości
I.2.3. Charakterystyka zbadanych miejscowości ze względu na udział Polaków i funkcjonowanie w nich polszczyzny
I.3. Charakterystyka informatorów
I.4. Metody badań i opisu zjawisk językowych
I.5. Podstawa materiałowa. Korpus tekstów
I.6. Frekwencja wybranych cech językowych w tekstach z obszaru jezioroskiego i ignalińskiego − uwagi wstępne
I.7. Kwestie terminologiczne
Rozdział II. HISTORIA REGIONU I SPOŁECZNOŚCI POLSKIEJ NA TLE PRZEMIAN NARODOWOŚCIOWYCH NA LITWIE
II.1. Z dziejów przynależności terytorialno-administracyjnej obszaru jezioroskiego i ignalińskiego (II połowa XIX wieku − początek XXI wieku)
II.2. Polacy na Litwie na tle innych grup narodowych − liczebność, zmiany
II.3. Obszar jezioroski i ignaliński na Litwie jako część dawnej enklawy polskojęzycznej
II.4. Przemiany narodowościowe w rejonie ignalińskim i jezioroskim w XX wieku i ich przyczyny. Polacy w rejonie ignalińskim i jezioroskim
II.4.1. Przemiany narodowościowe w rejonie jezioroskim i ignalińskim w XX wieku
II.4.2. Przyczyny przemian narodowościowych i wywołane nimi zmiany sytuacji socjolingwistycznej
Rozdział III. SYTUACJA SOCJOLINGWISTYCZNA
III.1. Język a tożsamość narodowa mieszkańców
III.1.1. Tożsamość a język w świetle wypowiedzi informatorów
III.1.2. Tożsamość narodowa a język ojczysty w świetle danych oficjalnych (spisowych)
III.1.3. Wnioski
III.2. Bilingwizm (polilingwizm) w przeszłości i obecnie na obszarze jezioroskim i ignalińskim
III.2.1. „Mieszany kraj” − wielonarodowy i wielojęzyczny
III.2.2. Zmiany sytuacji językowej w XX wieku
III.2.3. Znajomość innych niż ojczysty języków mieszkańców obszaru jezioroskiego i ignalińskiego w świetle danych oficjalnych
III.2.4. Typy bilingwizmu (polilingwizmu)
III.3. Zakres interferencji języków współfunkcjonujących na Litwie
III.3.1. Zakres interferencji języka litewskiego
III.3.2. Zakres interferencji języka białoruskiego
III.3.3. Zakres interferencji języka rosyjskiego
III.4. Geograficzny i społeczny zasięg polszczyzny − przeszłość i teraźniejszość
III.5. Zmiany sytuacji językowej. Zakres i funkcje języka polskiego w przeszłości i obecnie
III.5.1. Język domowy i sąsiedzki (lokalny)
III.5.2. Język nauczania
III.5.3. Język religii
III.5.4. Zmiany zachodzące w latach 2000-2011
III.6. Świadomość językowa. Miejsce języka polskiego w systemie wartości mieszkańców, jego prestiż
III.7. Wnioski
Rozdział IV. CECHY JĘZYKOWE O ZBLIŻONEJ FREKWENCJI W OBU ODMIANACH POLSZCZYZNY: JEZIOROSKIEJ I IGNALIŃSKIEJ
IV.1. Odmienne miejsce akcentu
IV.2. Przejście nieakcentowanego e > i/y
IV.3. Repartycja o pochylonego
IV.3.1. Jasne o na miejscu u (ó)
IV.3.2. Wymowa u na miejscu o
IV.4. Grupy -ija, -yja w wyrazach zapożyczonych
IV.5. Wtórne depalatalizacje spółgłosek
IV.6. Zmiany rodzaju gramatycznego rzeczowników niemające podłoża fonetycznego
IV.7. Końcówka -aj w N. lp. rzeczowników żeńskich
IV.8. Formy 1. os. lmn. czasu przeszłego
IV.9. Wtórne formy iteratywne
IV.9.1. Wtórne formy iteratywne z morfemem tematycznym -iwa-/ -ywa-
IV.9.2. Wtórne formy iteratywne z morfemem tematycznym -a-
IV.9.3. Frekwencja wtórnych form iteratywnych i ich charakterystyka
IV.10. Regionalne formy zaimkowe typu naszy, samy
IV.11. Regionalne formacje zaimkowe typu ichny, jejny
IV.12. Sufiksy -ci, -ć, -cik w zaimkach nieokreślonych
IV.13. Sufiks przymiotnikowy -eńki i jego warianty fonetyczne -ańki, -ińki/ -yńki
IV.14. Sufiks rzeczownikowy -uk
Rozdział V. CECHY JĘZYKOWE RÓŻNICUJĄCE FREKWENCYJNIE OBA WARIANTY POLSZCZYZNY (JEZIOROSKĄ I IGNALIŃSKĄ)
V.1. Przejście nieakcentowanego e, o > a (tzw. akanie)
V.1.1. Przejście nieakcentowanego o > a
V.1.2. Przejście nieakcentowanego e > a
V.1.3. Wymiana e, o > a w określonych pozycjach morfologicznych
V.1.4. Hiperyzmy na tle unikania akania
V.2. Tzw. ukanie (przejście nieakcentowanego o > u)
V.2.1. Ukanie w pozycji poakcentowej
V.2.2. Ukanie w pozycji przedakcentowej
V.2.3. Frekwencja ukania i jego zakres
V.2.4. Zróżnicowanie idiolektalne realizacji nieakcentowanego o
V.3. Wymiany głosek u, u ˆ , v
V.3.1. Wymiana v > u
V.3.2. Wymiana v > u ˆ
V.3.3. Wymiana u > v
V.4. Wymowa samogłoski e jako e a
V.5. Upraszczanie lub zachowanie geminat
V.6. Wtórne palatalizacje spółgłosek
V.7. Postać partykuły/spójnika czy
V.8. Formy 1. os. lp. czasu przeszłego
V.9. Odmienna dystrybucja prefiksów czasownikowych
Zakończenie
Bibliografia
Wykaz skrótów zbadanych miejscowości i ich charakterystyka
Wykaz skrótów oznaczających informatorów i ich charakterystyka
Spis tabel, wykresów, map
Reziume
Summary
Aneks. Mapy rejonu jezioroskiego i ignalińskiego
tagi
akcentBiałoruśbilingwizmdialektgłoskaidiolektLitwapalatalizacjasocjolingwistykaukaniewymowazaimekŁotwa
