450 stron
ISBN: 978-83-64003-79-0
Rok wydania: 2017
Oprawa: twarda
Wydawnictwo: Sub Lupa
Wiek XVI był czasem polemik i potyczek nie tylko politycznych czy religijnych, lecz także literackich. Wśród tych ostatnich ważne miejsce zajął „spór o kobiety” (querelle des femmes), w którym uczestniczył Heinrich Cornelius Agrippa von Nettesheim, niemiecki filozof, znawca magii i sztuk tajemnych, całe życie przemierzający Europę w poszukiwaniu pracy i stabilizacji. W 1529 r. ogłosił on w Antwerpii De nobilitate et praecellentia foeminei sexus, utwór będący zarówno pochwałą białogłów, jak i żarliwą obroną płci niewieściej. Krótką mowę Agrippa przypisał m.in. Małgorzacie Habsburg, córce Maksymiliana I i ciotce Karola V Habsburga. W 1575 r. przekład pracy Nettesheimczyka, opatrzony tytułem O ślachetności a zacności płci niewieściej, dostali do rąk polscy czytelnicy i czytelniczki. Za jego powstanie i wydanie odpowiadał Maciej Wirzbięta, krakowski drukarz i pisarz, bliski współpracownik Mikołaja Reja, aktywny działacz zborowy. Zadedykował on tekst Krystynie Chodkiewiczowej, matce Jana Karola Chodkiewicza. Niniejsza książka zawiera omówienie Maciejowego tłumaczenia. Autorka postawiła sobie za cel przede wszystkim ukazanie licznych kontekstów łacińskiej declamatio: literackiego (gatunek oraz jego klasyczne i humanistyczne źródła), filozoficznego (inspiracja renesansowym neoplatonizmem), religijnego (reformacja, ponowne odkrycie patrystyki, hebrajska „mistyka”), które Wirzbięta wykorzystał w celu dostosowania swojego dzieła do językowej i kulturowej wrażliwości polskich odbiorców, nie rezygnując przy tym z intencji moralistyczno-apologetycznych.
SPIS TRESCI
Wprowadzenie
Rozdział I. De nobilitate et praecellentia foeminei sexus – powstanie dzieła, wydanie, spory o przynależność gatunkową
1.1. Historia powstania i wydania utworu
1.2. Spory o gatunek
1.2.A. Stan badań
1.2.B. Imitatio Erasmi. De nobilitate… jako przykład declamatio
1.3. Recepcja De nobilitate et praecellentia foeminei sexus w XVI stuleciu
Rozdział II. Maciej Wirzbięta – sylwetka twórcy
Rozdział III. Obrońcy kobiet w polskiej literaturze XVI wieku
Rozdział IV. Studium przekładu
4.1. Przyczyny powstania
4.2. Kwestia kobieca w O ślachetności… Macieja Wirzbięty
4.2.A. Imię
4.2.B. Stworzenie kobiety
Ostatnia w kolejce
Miejsce i materiał
4.2.C. Piękno fizyczne
4.2.D. Fizjologia kobiecego ciała
4.2.E. Zasługi i cnoty
Rola kobiet w dziejach zbawienia
Kobieta zwycięża mężczyznę
Stałość kobiet
Mulier docta i mulier fortis
Zakończenie
Spis treśc
Summary
Spis ilustracji
Wykaz skrótów
Bibliografia
Indeks postaci biblijnych
Indeks osób
Nota bibliograficzna
tagi
kobietaliteratura staropolskareligiarenesansWirzbięta
